Czy komornik sądowy jest przedsiębiorcą czy funkcjonariuszem publicznym? - ten problem prawny trafił do ostrołęckiego Sądu Okręgowego, który orzekał w sprawie dwóch komorników, nie zgadzających się z decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W Ostrołęce komornicy kontra ZUS - 2:0.
Komornicy kontra ZUS
Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że komornicy, jako osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, mają obowiązek opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne, w przypadku: rocznej podstawy wymiaru składki - jako dochód z działalności gospodarczej; miesięcznej podstawy wymiaru składki - dochód z działalności gospodarczej uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka. Krótko mówiąc - ZUS widział w komornikach przedsiębiorców.
Dwójka komorników, która walczyła z ZUS-em przed ostrołęckim sądem, powoływała się na stanowisko Krajowej Rady Komorniczej, jaka zakwestionowała podstawę wyliczenia składki zdrowotnej na podstawie prawnej przyjętej przez organ rentowy.
Komornicy wnieśli o uznanie, że podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne jako osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą od lutego 2022 r. stanowi kwota przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego włącznie z wypłatami z zysku. I tak też się stało.
5 grudnia 2023 r. w dwóch wyrokach dotyczących dwóch komorników, Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych uwzględnił ich racje.
ZUS twierdził, że przepisem determinującym podstawę ustalania składek dla komorników jest ten dotyczący osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Ale sąd nie zgodził się w tej kwestii z organem rentowym.
- Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że odwołująca jest komornikiem sądowym. Pełni służbę na mocy powołania przez Ministra Sprawiedliwości. Podlega nadzorowi sądu rejonowego oraz prezesowi sądu rejonowego przy którym działa. Komornikowi za pełnioną służbę przysługuje wynagrodzenie prowizyjne proporcjonalne do wysokości uzyskanych opłat egzekucyjnych, natomiast opłata egzekucyjna stanowi nieopodatkowaną należność budżetową o charakterze publicznoprawnym, pobieraną za określone czynności wymienione w ustawie z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych - uzasadniono.
Sąd wskazał:
Jedynie z punktu widzenia istnienia tytułu ubezpieczenia komornicy sądowi traktowani są jako osoby prowadzące działalność gospodarczą. Komornik jest funkcjonariuszem publicznym, wykonującym określone zadania wynikające z ustawy o komornikach sądowych. Jest organem państwa powołanym do wykonywania orzeczeń sądowych oraz innych czynności określonych w ustawach, posiadającym w tym zakresie, władcze kompetencje wobec innych podmiotów. Celem działania komornika sądowego nie jest prowadzenie działalności gospodarczej rozumianej jako zorganizowana działalność zarobkowa wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Nie jest to także działalność podporządkowana regułom zysku i opłacalności, zasadzie racjonalnego działania i uczestnictwu w obrocie gospodarczym. Natomiast ryzyko finansowe związane z funkcjonowaniem kancelarii obciąża komornika, uzyskującego środki na ten cel z opłat pobieranych przy wykonywaniu czynności urzędowych, jednakże nie jest to działalność podporządkowana regułom zysku i opłacalności, gdyż po spełnieniu warunków przez uprawniony podmiot, komornik sądowy nie może odmówić dokonania określonych czynności urzędowych, a opłata za nie, nie może być określona inaczej, niż jedynie według zasad określonych w przepisach prawa.
Porażka organu rentowego
ZUS złożył apelację od wyroków do Sądu Apelacyjnego w Białymstoku, ale przegrał w całości. 18 kwietnia i 16 maja zapadły wyroki oddalające apelacje.
- Apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu. Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń i wydał trafne, odpowiadające prawu rozstrzygnięcie. Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne i ocenę prawną dokonaną przez Sąd pierwszej instancji, wobec czego nie istnieje konieczność ich ponownego szczegółowego przytaczania - stwierdził Sąd Apelacyjny w dwóch wyrokach z 16 maja 2024 r.
2
4
18
30