„Mazur”, „Topór” i „Twardy” zginęli 59 lat temu w Dudach Puszczańskich

Powiat ostrołęcki: 11 listopada, w 59. rocznicę bitwy w Dudach Puszczańskich, odbędzie się uroczyste odsłonięcie pomnika poświęconego żołnierzom Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Krótko przypominamy dramatyczne wydarzenia, które ponad pół wieku temu rozegrały się na terenie obecnej gminy Łyse.

Historia, która wiąże się z pomnikiem w Dudach Puszczańskich, zaczyna się w roku 1949. Przełom lat 40-tych i 50-tych był na Mazowszu okresem kończącym walkę na śmierć i życie z bolszewickim zdobywcami Polski. Na Kurpiach pozostały ostanie małe oddziały partyzanckie, które utrzymywały się w lesie od 1942 roku. Komunistyczne siły UB, MO i KBW nie zwalczały wcale zwykłego bandytyzmu i złodziejstwa, który nadal doskwierał ludności wiejskiej, ale ścigały ostatnich partyzantów wolnej ojczyzny.

Komendant Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Okręg XVI chor. Witold Borucki „Babinicz”,  jeden z najwytrwalszych antykomunistycznych partyzantów powojennej Polski, mając świadomość nadchodzącej chwili, w której odda życie za ojczyznę, skierował w 1949 roku raport, który zachował się w archiwach UB i jest niezwykłym testamentem tego wspaniałego patrioty i dowódcy.  Fragmenty raportu- testamentu Babinicza są wzruszające: Raport do Administracji Przyszłej Nowej Polski. Niewielu z nas powzięło dalsze kroki podtrzymujące honor Organizacji i honor Tych, którzy na śmierć i życie chcieli walczyć z wrogiem. W roku 1947 i 1948 podnieśliśmy ponownie echo walk naszych. Ze swej strony proszę o pamięć macierzystą dla Tych, co w imieniu sił naszych za granicą, walczyli tu, nie szczędząc życia. Chorąży Witold Borucki  zginął cztery miesiące po napisaniu „Raportu”.

Po śmierci (18 kwietnia 1952 r.) ostatniego dowódcy XVI okręgu NZW Hieronima Rogińskiego „Roga”, który został otoczony w swoim bunkrze w kolonii Czerwone pod Kolnem, 11 listopada 1953 roku w miejscowości Dudy Puszczańskie kilkuset funkcjonariuszy UB, KBW i MO otoczyło gospodarstwo Franciszka Dąbrowskiego, gdzie ukrywali się trzej partyzanci. W wyniku zmasowanego ataku kilkuset UB-owców, milicjantów i KBW-owców, wszyscy trzej żołnierze NZW - Aleksander Góralczyk „Topór”, Stanisław Grajek „Mazur”, Władysław Sadłowski „Twardy”, polegli. Miejsce pochówku ich ciał zostało ukryte przez UB i nie jest znane do dzisiaj. Natomiast gospodarstwo Dąbrowskich zostało dokładnie zniszczone, a ziemia w tym miejscu skrupulatnie zaorana. Ostatni żołnierz Okręgu XVI NZW Marian Borys „Czarny” poległ w walce 12 sierpnia 1954 r. w miejscowości Zaskrodzie (pow. Kolno).

Jakiś czas temu parlamentarzyści PiS - poseł Arkadiusz Czartoryski, senator Robert Mamątow oraz działacz tej partii Stanisław Sylwester Kamiński, zainicjowali powstanie i ufundowali pomnik poświęcony trzem partyzantom NZW Okręgu XVI-tego. Wydarzenia , które miały miejsce w Dudach Puszczańskich 11 listopada 1953 roku, były ostatnią bitwą antykomunistycznej partyzantki na Mazowszu.

Na zakończenie warto przytoczyć niezwykłe wydarzenie związane z pochodzeniem głazu granitowego, który jest podstawą pomnika. Głaz został odkryto przypadkowo, przez osobę nie znającą historii bitwy w Dudach Puszczańskich. Znaleziono go w wiosce Rawy, w miejscu położonym niedaleko gospodarstwa państwa Boruckich, gdzie nadal mieszka brat Witolda Boruckiego „Babinicza”. Podczas podnoszenia głazu okazało się, że mieszka pod nim jaszczurka, która jest symbolem Narodowych Sił Zbrojnych...

Odsłonięcie pomnika w Dudach Puszczańskich odbędzie się w niedzielę, 11 listopada. O godz. 12 - msza święta w kościele pod wezwaniem Świętego Stanisława Kostki w miejscowości Zalas, o godz. 13:30 - odsłonięcie pomnika i złożenie kwiatów w Dudach Puszczańskich.