Zapiekanki - wspaniałe dania, nie tylko na jesień

Zapiekanki czyli danie dobre na każdą porę dnia. Można je przygotowywać czy to z rana, czy wieczorem, jako solidne śniadanie, pyszny obiad czy szybką kolację. Świetnie smakują zarówno na zimno, jak i na ciepło, bardzo proste lub z wieloma składnikami, kulinarnie niezbyt wymagające, a dające sporo satysfakcji. Mogą być mięsne albo jarskie, z dodatkiem wędlin, warzyw czy grzybów. Kiedyś popularne w Polsce pod postacią zapieczonej bułki z pieczarkami i żółtym serem. Obecnie spotyka się je częściej przygotowywane bardziej wykwintnie, jako zapiekanki ziemniaczane, tarty czy quiche.

Różnorodny świat zapiekanek

Zapiekanki znajdziemy pod każdą szerokością geograficzną. Ich nazwy i składniki różnią się w zależności od tradycji, kultury czy regionu. Zapiekanki możemy podzielić na wytrawne i słodkie. Zapiekanki wytrawne (quiche) składają się z ciasta kruchego, mieszanki jajeczno-serowej i dodatków w postaci mięs, wędlin czy warzyw. Słodkie zapiekanki (tarty) to placki sporządzone najczęściej z ciasta półkruchego, zapiekane z owocami, podawane z bitą śmietaną lub różnego rodzaju kremami. Nie ma tu jednak sztywnych reguł: tarty mogą być też wytrawne. Tarty i quiche pieczemy zazwyczaj w okrągłych naczyniach żaroodpornych, z niskim brzegiem. Najlepiej sprawdzają się do tego naczynia ze szkła lub kamionki.

Wystarczą popularne składniki

Zapiekanki to dania, które można przyrządzić z warzyw, mięs, wędlin czy grzybów. Łatwo więc zauważyć, że do przygotowania zapiekanki można przeznaczyć wiele produktów znajdujących się na co dzień w lodówce. Dla jednych zapiekanka to typowy „przegląd tygodnia”: resztki pieczonego mięsa, niezjedzona do końca kiełbasa, ziemniaki, które zostały z obiadu. Inne osoby kupują potrzebne składniki pod konkretny przepis, bo czasem receptury zapiekanek są bardzo wymagające. Główne składniki tych potraw najczęściej zapiekamy na pieczywie, cieście francuskim lub półkruchym albo na ziemniakach.

Popularne francuskie zapiekanki

Kuchnia francuska cieszy się uznaniem niemal na całym świecie. Mówi się, że w kuchni z tego kraju nic się nie marnuje. Może właśnie dlatego przepisy na zapiekanki z Francji są bardzo popularne i przygotowywane w wielu innych miejscach. Jedną z najsłynniejszych francuskich zapiekanek jest placek lotaryński - quiche lorraine. Składa się on z wytrawnego placka ze słonym nadzieniem, opartym na boczku, cebuli i śmietanie. Podawany jest na zimno jako przystawka lub na ciepło w formie dania głównego. Idealnie sprawdzi się jako sycący posiłek na chłodne jesienne i zimowe dni. Inny francuski przepis, który przyjął się w restauracjach na całym świecie to croque monsieur, czyli rodzaj kanapki z szynką, serem i sosem beszamelowym, przygotowywany na patelni lub zapiekany w piecu. Jeszcze innym rodzajem zapiekanki francuskiej jest hachis parmentier. To potrawa mięsno-warzywna pod pierzynką z ziemniaczanego purée. Przypomina słynny angielski placek pasterski. Podstawą tego dania jest mielone mięso i warzywa oraz orzechy. 

Niemieckie specjały

Kuchnia niemiecka w dużym stopniu podobna jest do kuchni polskiej. Uwarunkowania historyczne i zmienność granic spowodowały, że znajdziemy za naszą zachodnią granicą potrawy bardzo podobne do rodzimych. Jednak nie tylko kulinarne podobieństwa są ciekawe, także różnice w kuchni tych dwóch krajów. Niemieckim przysmakiem, będącym odmianą zapiekanki, jest dinnede. Można powiedzieć, że to niemiecka wersja włoskiej pizzy, gdzie zamiast sosu pomidorowego i mozzarelli mamy śmietanę, boczek i cebulę.

Z uwagi na to, że generalnie Niemcy uwielbiają ziemniaki i szpecle, często wykorzystują je także w swoich daniach zapiekanych. Schwäbischer Auflauf, czyli szwabska zapiekanka, bardzo popularna na południu Niemiec, sporządzona jest ze szpecli, mięsa mielonego i dużej ilości żółtego sera, który w piecu powinien się całkowicie rozpuścić. Szpecle spätzle to popularne w Niemczech kluski kładzione. Ich historia wiąże się ze Szwabią. Było to danie ubogich mieszkańców, podawane z sosami. Kluski te mogą być podsmażane lub gotowane.

Kolejną specjalnością kuchni niemieckiej, a ściślej Kraju Saary, jest dibbelabbes. To danie, które ma liczne odmiany, przygotowywane jest z ziemniaków, boczku, warzyw i cebuli. Początkowo jest smażone w garnku. Podczas smażenia należy intensywnie je przewracać, aby składniki się rozpadły i połączyły ze sobą. Powstałą masę wstawiamy do piekarnika i zapiekamy. Powstaje wspaniała potrawa z chrupiącą skórką i puszystym środkiem. Zapiekanka ta często podawana jest z musem jabłkowym. 

Zapiekanki, dzięki swojej różnorodności, są potrawami uniwersalnymi. Z pewnością każdy smakosz znajdzie w tych daniach coś dla siebie. Tak naprawdę baza wielu zapiekanek jest podobna w wielu krajach: ziemniaki, wędlina, cebula czy ser. Jednak już dodanie przyprawy popularnej w danym regionie, czy np. wędliny specyficznie wędzonej zmienia potrawę w dużym stopniu.

W tym artykule skupiliśmy się na potrawach z Francji i Niemiec. Temat zapiekanek pochodzących z innych krajów powróci w kolejnych publikacjach.

Materiał zewnętrzny.