Serbski Dzień w Łomży

Warsztaty poświęcone historii fresku, połączone z jego malowaniem, koncert solistów z Belgradzkiej Opery Narodowej - takiego wydarzenia w Łomży jeszcze nie było.

Wszystko to działo się w środę (29.06) podczas Serbskiego Dnia z Parafią Krzyża Świętego, który zorganizowany został w ramach trwającego w Białymstoku V Festiwalu Kultury Serbskiej VIDOVDAN.

Festiwal zapoczątkowany został w stolicy woj. podlaskiego. Organizuje go rokrocznie parafia prawosławna pw. św. Jana Teologa. W tym roku odbywa się jego piąta edycja. W mieście nad Narwią gości po raz pierwszy. - Pomysł zrodził się kilka miesięcy temu, gdy Miasto Łomża zaprosiło nas do współpracy  – tłumaczy wikariusz Michał Czykwin, pomysłodawca białostockiego VIDOVDANU.

Łomżyńska odsłona pod nazwą "Serbski Dzień z Parafią Krzyża Świętego" rozpoczęła się od warsztatów poświęconych historii, znaczeniu i technologii malowania fresków. Poprowadził je prof. Goran Janicijević z Akademii Sztuki Cerkiewnej w Belgradzie, uchodzący za jednego z najlepszych na świecie w swojej dziedzinie. Jest zarówno teoretykiem, jak i praktykiem. Na swoim koncie ma kilkadziesiąt malowideł w różnych obiektach sakralnych. - Mimo, że dziś freski postrzegane są jako sztuka przeszłości, to w Serbii staramy się ją zachowywać – podkreślał podczas spotkania w Centrum Katolickim, przy ul. Zawadzkiej.

Na jego wykładzie pojawiło się ponad dwadzieścia osób. Jedni przyszli z ciekawości, drudzy, jak np. Bożena Malinowska, by rozwijać swoje zainteresowania. - Zachwyciłam się kiedyś freskami i to mi zostało do dziś. Gdy dowiedziałam się o Dniu Serbskim bardzo się ucieszyłam i pomyślałam, że to coś dla mnie – mówiła mieszkanka Łomży. Na warsztatach zgłębiających tajniki najstarszej techniki malarskiej nie zabrakło również młodzieży. - Fakt obcowania ze sztuką sakralną to coś fantastycznego – przekonywał Hubert Dolinkiewicz, uczeń II klasy Liceum Plastycznego im. Wojciecha Kossaka. Jego zainteresowania z lat najmłodszych przerodziły się w pasję i jak zaznaczał stały się "częścią życia".

W ramach warsztatów każdy mógł naocznie przyjrzeć się powstawaniu fresku. Prace nad nim rozpoczęły się już dzień wcześniej, bo aby malowidło powstało, trzeba najpierw odpowiednio przygotować powierzchnię ściany. - Tworzenie fresku jest procesem czasochłonnym. Najpierw nakłada się warstwę tynku, którą tworzy się z wapna i najczęściej rzecznego płukanego piasku. Następnie nanosi się farbę. Wszystko musi odpowiednio współgrać, nie można tego zrobić zbyt wcześnie, ani późno – tłumaczył prof. Goran Janicijević, który osobiście nadzorował tworzony fresk przez serbskiego malarza Miodraga Milutinovića. Efekt tej pracy możemy już podziwiać, gdyż obraz z motywem sakralnym widnieje u podnóża kościoła Krzyża Świętego.

Uczestnicy obejrzeli także dwie wystawy - "Serbskie freski dawniej i dziś" oraz Portrety Świętych. Pierwsza to zbiór fotografii i fresków poświęconych monasterowi Pećka Patriarszija w regionie Kosowo i Metochija. Druga zaś, autorstwa Miodraga Milutinovića, przedstawiała obrazy świętych, łączące w sobie średniowieczną tradycję ikonograficzną.

Punkt kulminacyjny Serbskiego Dnia z Parafią Krzyża Świętego stanowił koncert solistów z Belgradzkiej Opery Narodowej. Trio w osobach Maji Tomasević (sopran), Djordja Tomića (bas/baryton) oraz prof. Tatjany Drobni (fortepian) przeniosło wszystkich w autentyczny nastrój duchowności, oddając niepowtarzalny klimat wydarzenia.

- Myślę, że każdy z mieszkańców naszego miasta znalazł dziś coś dla siebie. Powstał bardzo piękny fresk, wysłuchaliśmy również wspaniałego koncertu solistów. - Cieszę się, że udało nam się zorganizować to wydarzenie. Mam nadzieję, że zainicjowaliśmy coś, co będzie dalej kontynuowane, bo warto poznawać i otwierać się na inne kultury, a Serbia posiada niewątpliwie bogaty dorobek – podsumował wydarzenie, chwilę po jego zakończeniu, Prezydent Łomży Mariusz Chrzanowski.

Należy dodać, iż wśród znakomitych gości, którzy pojawili się przy ul. Zawadzkiej była m.in. konsul i pierwszy radca ambasady Republiki Serbii Olivera Dobricanin. - To wielki zaszczyt być dziś w tym miejscu – mówiła, deklarując jednocześnie swoją otwartość i pomoc w podejmowaniu przyszłych inicjatyw. Przedstawicielka z Bałkanów jest w Polsce niespełna rok. W Łomży była po raz pierwszy. Jeszcze przed rozpoczęciem festiwalu, wraz z mężem udała się na krótki spacer po mieście. - Miasto jest mniejsze, ale może się podobać. Pozytywne wrażenie zrobiły na nas urokliwe kamienice w obrębie starówki – opowiadała.