Sejm przyjął program „Rodzina 500 plus”

Uchwalona dziś przez posłów ustawa o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci przewiduje, że rodziny będą otrzymywać świadczenie wychowawcze – 500 zł co miesiąc na dziecko. Będzie to kwota „na rękę” (zwolniona z podatku dochodowego) i nie będzie mógł jej zająć komornik. Program „Rodzina 500 plus” ma służyć realizacji aktywnej polityki rodzinnej.

Jego celem jest zmniejszenie obciążeń finansowych rodzin związanych z wychowywaniem potomstwa, a tym samym zachęcenie do posiadania większej liczby dzieci.  Program ma być inwestycją w rozwój polskich rodzin i elementem poprawiającym ich sytuację materialną oraz demograficzną w kraju. Zgodnie z szacunkami z programu skorzysta 2,7 mln polskich rodzin, a świadczenie wychowawcze otrzyma ponad 3,7 mln dzieci. W 2016 r. z budżetu państwa na ten cel trafi ponad 17 mld zł.

W myśl ustawy, wszystkim rodzinom - bez względu na osiągany dochód - będzie wypłacane 500 zł miesięcznie na drugie i kolejne dziecko do ukończenia przez nie 18 lat. Rodziny, w których dochód na osobę nie przekroczy 800 lub 1200 zł (rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym), będą mogły otrzymać 500 zł co miesiąc również na pierwsze dziecko. Gdy w rodzinie z dwójką dzieci jedno ukończy 18 lat, a drugie będzie młodsze, wtedy świadczenie będzie przysługiwało na młodsze dziecko, jeśli zostanie spełnione kryterium dochodowe.

Świadczenie wychowawcze nie będzie wliczane do dochodu przy ubieganiu się o świadczenia z innych systemów wspierających rodzinę. W szczególności dotyczy to  świadczeń rodzinnych, z pomocy społecznej i funduszu alimentacyjnego. Nie zniknie też ulga podatkowa na dzieci. Świadczenie wychowawcze będzie przysługiwać matce, ojcu, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu dziecka. W przypadku zbiegu prawa do świadczenia zostanie ono wypłacone tej osobie, która faktycznie sprawuje opiekę nad dzieckiem.

Jeśli wójt, burmistrz lub prezydent miasta będzie miał wątpliwości, kto faktycznie opiekuje się dzieckiem, będzie mógł zwrócić się do ośrodka pomocy społecznej o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego.  

Zgodnie z nowymi przepisami, do ustawy o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej zostało wprowadzone rozwiązanie analogiczne do świadczenia wychowawczego. Będzie to dodatek wychowawczy, przysługujący w takiej samej wysokości (500 zł) na dziecko w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka lub placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego do ukończenia przez dziecko 18 lat.

Aby otrzymać świadczenie wychowawcze trzeba będzie złożyć wniosek (przez internet lub osobiście) w urzędzie gminy lub miasta albo ośrodku pomocy społecznej. Tylko rodzice ubiegający się o świadczenie na pierwsze dziecko będą musieli dokumentować swoją sytuację dochodową. Jednak i w tym przypadku najważniejsze dokumenty gmina pozyska samodzielnie. Wnioski będzie można składać od dnia wejścia ustawy w życie. Jeśli rodzice złożą wniosek w ciągu pierwszych 3 miesięcy, dostaną wyrównanie wstecz – za okres od wejścia przepisów w życie.

Świadczenie będzie przyznawane co do zasady na 12-miesięczne okresy od 1 października do 30 września następnego roku kalendarzowego. Jednak pierwszy okres, ze względu na przewidywany start programu w II kwartale br. (1 kwietnia) będzie dłuższy i będzie trwał od dnia wejścia w życie ustawy do 30 września 2017 r.

Teraz ustawa będzie przedmiotem prac Senatu.