Przedstawiciele Regionalnego Centrum Kultury Kurpiowskiej im. Ks. Władysława Skierkowskiego w Myszyńcu odebrali nagrodę im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”. Uroczystość wręczenia nagród odbyła się na Zamku Królewskim w Warszawie.
„Kultura ludowa jest solą każdej kultury. To wielki honor, że już prawie 50 lat możemy nagradzać najważniejszych i najwspanialszych twórców kultury ludowej – tych, którzy tę kulturę praktykują i przekazują kolejnym pokoleniom” – powiedział wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podczas uroczystości wręczenia nagród im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” na Zamku Królewskim w Warszawie. Podczas uroczystości zostały też odczytane listy premiera Mateusza Morawieckiego oraz marszałek Sejmu Elżbiety Witek.
Minister kultury i dziedzictwa narodowego podkreślił, że od kilku lat powstaje wiele nowych instytucji i programów wsparcia dla kultury tradycyjnej. Przypomniał, że podstawowym instrumentem w sprawowaniu mecenatu nad twórczością ludową jest coroczny program ministra „Kultura ludowa i tradycyjna”.
W ostatnim czasie udało nam się poszerzyć tę ofertę. Dzięki inicjatywie premier Beaty Szydło powstał program „Etno Polska”. To również duże wsparcie dla zespołów ludowych, ich środowisk i twórców. - wskazał prof. Piotr Gliński.
Wicepremier dodał, że kilka lat temu, pod auspicjami ministra właściwego do spraw rolnictwa i rozwoju wsi, powstał Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi.
Instytut został powołany m.in. po to, aby usystematyzować pracę ze Stowarzyszeniem Twórców Ludowych. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego współpracuje w tych kwestiach z Ministerstwem Rolnictwa - wyjaśnił szef MKiDN.
Prof. Piotr Gliński wyraził swoje zadowolenie, że kultura tradycyjna jest przekazywana młodemu pokoleniu, a w związku z tym powstaje coraz więcej inicjatyw lokalnych, promujących kulturę ludową.
W zeszłym roku wróciliśmy także do wręczania nominacji „Mistrza Tradycji” jako kategorii w ramach Nagrody Kolberga, ale również dyplomów dla „Mistrzów Rzemiosł Artystycznych”. W obecnych czasach musimy walczyć o zawody związane z polską kulturą ludową i tradycyjną – podkreślił wicepremier.
Minister kultury zwrócił uwagę, że także współczesne, bardzo nowoczesne kierunki wciąż odwołują się do korzeni kultury ludowej.
Popularność muzyki folkowej to najlepszy dowód na to, że można mieszać różne gatunki, podejścia, ale podstawą ciągle pozostaje kultura ludowa. Tutaj, w najbardziej prestiżowym miejscu Polsce, w najpiękniejszej Sali Zamku Królewskiego w Warszawie, podkreślamy prestiż i wagę tego wydarzenia. Ważne jest to, aby kreować nowe wartości poprzez funkcjonujące instytucje, ale równie istotne jest to, by wiedzieć, że te wartości będą zachowane i obronione – podsumował wicepremier Piotr Gliński.
Laureaci 47. edycji Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”
Laureatów 47. edycji Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” wyłoniła komisja konkursowa. W tegorocznej edycji wyróżnienia przyznano w siedmiu kategoriach:
Kategoria I – dla twórców z dziedziny plastyki i folkloru muzyczno-tanecznego
- Kazimiera Balcerzak (Sieradz, woj. łódzkie) – wycinankarka, hafciarka, mistrzyni zdobnictwa, plastyki obrzędowej, wykonawczyni bukietów kwiatowych, popularyzatorka twórczości ludowej.
- Stanisława Galica-Górkiewicz (Bukowina Tatrzańska, Podhale, woj. małopolskie) skrzypaczka, instruktorka góralskiego muzykowania. Popularyzuje muzykę i kulturę Skalnego Podhala.
- Elżbieta Kasznia (Rozogi, Kurpie Zielone, woj. warmińsko-mazurskie) – śpiewaczka i twórczyni ludowa, instruktorka śpiewu, hafciarka, wycinankarka, bibułkarka.
- Jan Puk (Trześń, ziemia sandomierska/Lasowiacy, woj. podkarpackie) – rzeźbiarz, twórca unikatowych zabawek ludowych, sprzętów gospodarskich, architektury wiejskiej. Poeta ludowy, autor kronik o dawnych mieszkańcach wsi.
- Piotr Sikora (Kuźnica k/Przysuchy, radomskie, woj. mazowieckie) - skrzypek, twórca instrumentów. Jeden z najstarszych mistrzów kultury tradycyjnej w regionie. Prowadzi warsztaty budowy basów, skrzypiec i bębenków.
Kategoria II - dla „Mistrza tradycji”
- Monika Wałach-Kaczmarzyk (Jaworzynka, Beskid Śląski, woj. śląskie) - multiinstrumentalistka, śpiewaczka. Od ponad 30 lat uczy gry na instrumentach oraz śpiewu tradycyjnego. Instruktorka grup obrzędowych.
Kategoria III – dla twórców za pisarstwo ludowe
- Elżbieta Wójtowicz (Markuszów, Lubelszczyzna, woj. lubelskie) – literatka ludowa, autorka scenariuszy widowisk obrzędowych, aktorka i gawędziarka. Organizatorka warsztatów gwary.
Kategoria IV – dla badaczy, naukowców i animatorów
- Dionizjusz Czubala (Wilkowice, Beskid Mały, Żywiecczyzna, woj. śląskie) – etnograf, folklorysta, badacz tradycji rzemieślniczych i legend miejskich, dokumentalista historii polskiej wsi w okresie II wojny światowej, autor antologii ludowych i tekstów narracyjnych.
- Bogumiła Nowicka (Lublin, Lubelszczyzna, woj. lubelskie) – muzykolożka, wieloletnia dziennikarka Radia Lublin. Popularyzuje kulturę ludową na antenie regionalnej i ogólnopolskiej, autorka radiowych portretów twórców ludowych.
Kategoria V – dla kapel ludowych
- Kapela Romana Wojciechowskiego (Tomaszów Mazowiecki, Opoczyńskie, woj. łódzkie)
Kategoria VI – dla zespołów folklorystycznych
- Zespół Regionalny „Gorce” (Kamienica, Górale Sądeccy od Kamienicy, woj. małopolskie)
- Zespół „Waliszowianie” z Nowego Waliszowa (Nowy Waliszów, Dolny Śląsk, woj. dolnośląskie)
Kategoria VII – dla instytucji i organizacji zasłużonych w opiece i upowszechnianiu kultury ludowej
- Regionalne Centrum Kultury Kurpiowskiej im. ks. Władysława Skierkowskiego w Myszyńcu (Myszyniec, Kurpie Zielone, woj. mazowieckie)
- Towarzystwo Miłośników Kujaw w Radziejowie (Radziejów, Kujawy, woj. kujawsko-pomorskie)
Specjalne odznaczenie dla wyróżniającego się ucznia wskazanego przez laureata Nagrody Kolberga w kategorii „Mistrz tradycji” otrzymała Karolina Kupczyk – altowiolistka, tancerka, śpiewaczka, która jest kontynuatorką umiejętności twórczych Moniki Wałach-Kaczmarzyk.
Podczas gali ogłoszony został również laureat honorowego tytułu Ambasadora Kultury Tradycyjnej, czyli wyróżnienia dla samorządowca, który w ostatnim roku w szczególny sposób wspierał rozwój kultury tradycyjnej w swoim regionie. Zaszczytny tytuł otrzymał Marek Sałek – wójt gminy Lipce Reymontowskie.
O nagrodzie im. Oskara Kolberga
Nagroda im. Oskara Kolberga to najstarsze i najważniejsze wyróżnienie w dziedzinie kultury tradycyjnej w Polsce. Zostało ustanowione w 1974 roku. Jego patronem jest Oskar Kolberg - polski etnograf, folklorysta i kompozytor.
Wyróżnienie corocznie trafia do artystów tworzących w dziedzinach ludowych sztuk plastycznych i rękodzieła, literatury, śpiewu, muzyki instrumentalnej i tańca oraz organizatorów przedsięwzięć artystycznych upowszechniających folklor i sztukę ludową, animatorów, mistrzów, naukowców, badaczy, dokumentalistów, którzy gromadzą i przekazują przyszłym pokoleniom wiedzę o kulturze ludowej.
Organizatorem Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” jest Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Konkurs oraz gala realizowane są przez Instytut Muzyki i Tańca we współpracy z Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu i jego oddziałem – Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze.
Koncert laureatów Nagrody i Wieczór Tańca
Narodowy Instytut Muzyki i Tańca, po dwuletniej przerwie spowodowanej pandemią, powraca z tradycją organizacji koncertu laureatów Nagrody im. Oskara Kolberga. W siedzibie Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie 6 lipca wystąpili muzycy z różnych regionów Polski: Zespół Regionalny „Gorce” z Kamienicy, Kapela Romana Wojciechowskiego z Tomaszowa Mazowieckiego, Monika Wałach-Kaczmarzyk – multiinstrumentalistka z Beskidu Śląskiego wraz z kapelą, Piotr Sikora – skrzypek i budowniczy instrumentów z Kuźnicy k. Przysuchy z kapelą, a także Zespół „Waliszowianie” z Nowego Waliszowa na Dolnym Śląsku. Koncertowi towarzyszył wspólny wieczór tańca.
Koncert, dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, był współorganizowany przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca oraz Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi.