Przeciwko zanikowi regionalizmów [ZDJĘCIA]

Przez dwa dni kurpiowscy i pomorscy regionaliści dyskutowali na temat przyszłości swoich regionów, ich mowy, kultury i edukacji. 17 i 18 października odbywała się bowiem po raz pierwszy w historii konferencja kurpiowsko-pomorska.
Dzień przed konferencją delegacja kurpiowska, w skład której wchodzili przedstawiciele Związku Kurpiów oraz Powiatu Ostrołęckiego: Mirosław Grzyb, prezes Związku Kurpiów, Maria Samsel, wiceprezes i dyrektor Muzeum Kultury Kurpiowskiej, Czesława Kaczyńska, prezes STL OK, Iwona Choroszewska-Zyśk, wiceprezes ZK, Aldona Kuciej, dyrektor Wydziału Promocji i Rozwoju Starostwa Powiatowego w Ostrołęce spotkali się z Oddziałem Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w Baninie.

- To dzięki kontaktom z Kaszubami i ubiegłorocznej wizycie, która upłynęła pod hasłem edukacji regionalnej, mogliśmy w tym roku uczestniczyć w konferencji kurpiowsko-pomorskiej – mówi Iwona Choroszewska-Zyśk, wiceprezes Związku Kurpiów. -  Mogliśmy wówczas zobaczyć lekcję języka kaszubskiego w szkole podstawowej, a także rozmawiać z samorządowcami o ich roli w nauce o regionie oraz początkach i podstawach tej nauki.

W tegorocznej konferencji ze strony Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego wzięli udział głównie przedstawiciele Kociewia, Borów Tucholskich i Krajny. Obecni byli także samorządowcy, parlamentarzyści, badacze, naukowcy, a także władze Zrzeszenia, m.in. Łukasz Grzędzicki, prezes oraz Michał Kargul, wiceprezes ds. kociewskich.

Pierwszego dnia dyskutowano na temat przeszłości, teraźniejszości i przyszłości organizacji regionalnych oraz o tożsamości w poszczególnych regionach. Drugi dzień poświęcony był roli samorządów w edukacji regionalnej oraz gwarom, dialektom, językowi. O samorządach i ich stosunku do regionalizmu kociewskiego mówił dr Krzysztof Korda, radny Tczewa, członek Rady Naczelnej ZKP, zaś referat „Ślązacy a sprawa kociewska - polityka Rzeczpospolitej względem społeczności regionalnych i gwar języka polskiego” wygłosił dr Michał Kargul, wiceprezes Zarządu Głównego ZKP. Doświadczenia i refleksje na temat edukacji regionalnej w zakresie gwary borowiackiej przedstawiła Maria Ollick, prezes Borowiackiego Towarzystwa Kultury, zaś prof. Maria Pająkowska-Kensik, członek Rady Naczelnej ZKP zaprezentowała wystąpienie „W trosce o dialekt kociewski”. Raport z badań dotyczących poczucia tożsamości regionalnej na Kociewiu przedstawiła Anna Łucarz, doktorantka UKW w Bydgoszczy. Ze strony kurpiowskiej wystąpił Mirosław Grzyb, prezes Związku Kurpiów, który postawił tezę, iż zachowanie mowy przodków jest  podstawą utrzymania tożsamości regionalnej. Maria Samsel, dyrektor MKK w Ostrołęce mówiła natomiast o tożsamości Kurpiów i ich teraźniejszości. Kurpie zaprezentowali też podczas spotkania film o Mieczysławie Czychowskim, zwanym Kurpiem Gdańskim, malarzu i poecie. Film miał premierę w maju tego roku.      
Uczestnicy konferencji wspólnie wypracowali stanowisko, które ma być przedstawione m.in.: Prezydentowi RP, Premier RP, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Minister Edukacji Narodowej. W rezolucji czytamy m.in.: „Od ćwierćwiecza korzystając z samorządnej wolności społeczności regionalne Kociewia, Borów Tucholskich, Krajny i Kurpiów zabiegają o ochronę i rozwój swojego dziedzictwa kulturowego. Przy szerokim wsparciu lokalnych samorządów dbamy o nasze dialekty i gwary, zwyczaje oraz tożsamość. Jednak mimo tych zabiegów widzimy, że własnymi siłami działaczy regionalnych nie jesteśmy w stanie skutecznie przeciwdziałać zanikowi regionalizmów językowych i gwar oraz chronić naszej kulturowej tradycji. (…)   Należy wzmocnić ustawowy zapis ochrony regionalizmów i gwar języka polskiego przyporządkowując to zadanie ministrowi odpowiedzialnemu za kulturę i dziedzictwo narodowe. Zobowiązać go należy także do opracowania programu wsparcia skierowanego ściśle na tematykę ochrony i rozwoju regionalnych odmian polszczyzny.

Uważamy, że należy podjąć działania mające na celu skuteczniejsze wykorzystanie zapisów nowej podstawy programowej polskiej oświaty dotyczące rozwoju świadomości regionalnej i regionalnych kompetencji językowych uczniów na wszystkich etapów nauczanie. Należy także rozpocząć pracę nad ewentualnym wzmocnieniem tych zapisów w taki sposób by każdy uczeń pochodzący z regionu, gdzie funkcjonuje żywa, regionalna odmiana polszczyzny miał możliwość poznania jej specyfiki w trakcie procesu nauczania. Zadbać także należy o stworzenie zajęć umożliwiających uczniom poznanie własnej, regionalnej historii i kultury. (…)”