Melania Lipińska i jej niezwykła historia. Światowej sławy lekarka z Ostrołęki

Ostrołęczanka była jedną z pierwszych Polek, które pod koniec XIX wieku pojawiły się na medycznych studiach w Paryżu. Sporządziła tam rozprawę doktorską, a później była światowej sławy lekarką. Przedstawiamy kilka niezwykłych historii z jej życia.

Melania Lipińska przyszła na świat 1 stycznia 1865 roku w Ostrołęce. Pod koniec XIX wieku stała się jedną z pierwszych Polek, które uczyły się medycyny w Paryżu. Fachowość i wiedza zapewniły jej światową sławę. W Ostrołęce to postać dość rzadko wspominana - dlatego przybliżamy najciekawsze fakty z jej życia.

Rozprawa doktorska w Paryżu

- Paryska szkoła medycyny wydała w tym roku sporą liczbę doktorów i doktorek. W nader zajmujący sposób broniła swej tezy przed jury, złożonych z największych znakomitości jak dr. Brissaud, Lanlouzy itd. wobec licznej i doborowej publiczności, młoda doktorka z Polski p. Melania Lipińska - pisała 15 sierpnia 1900 roku "Gazeta Narodowa".

Obrała sobie temat ważny i interesujący: „Historia kobiet zajmujących się medycyną". Ze studiów poważnych i pracy niezwykle mozolnej i gruntownej powstało dzieło o 600 stronicach, zasługujące w pełni na określenie "un veritable monument" które wraz z zupełnem uznaniem zasług autorki dostało mu się ust dr. Brissaud.

- Autorka rozpoczyna badania swe od epoki odległej, kiedy to zamiast na mikroby składano na demony winę wszystkich chorób. Lekarz w owym czasie był magikiem, a kobieta u wielu ludów pierwotnych poważana, miała czynny udział w tej medycynie prymitywnej. Autorka kreśli następnie rolę kobiet lekarek u wszystkich narodów i we wszystkich czasach a mianowicie w Egipcie, Grecji. Rzymie, Francji, Niemczech, Anglii, Polsce, Hiszpanii, Szwajcarii i Włoszech - pisano w gazecie 121 lat temu.

Jak podkreślono, liczne fragmenty z rozprawy doktorskiej dr Lipińskiej były publikowane w medycznych pismach francuskich, a także w kobiecym "La Fronde", które widziało w tym fakcie "ogromny postęp feminizmu".

Na tym doktor Lipińska z Ostrołęki nie poprzestała. Rok po rozprawie doktorskiej wydała francuskie dzieło „Les femmes medicins, a travers les ages". - Autorka przedstawia rolę kobiety w pielęgnowaniu i leczeniu chorych od najdawniejszych czasów i u wszystkich narodów, oraz rozwój po przez wszelkie trudności i walki aż do dnia dzisiejszego. Wyborne to i bardzo wyczerpujące dzieło polecone zostało przez akademię medyczną i jako jedyne w tym rodzaju istniejące studium informacyjne, znalazło wielkie rozpowszechnienie - pisała wrześniowa "Gazeta Narodowa" z 1901 roku.

Problemy zdrowotne

Doktor Lipińska sama nie ustrzegła się jednak problemów zdrowotnych. Przez pewien czas mieszkała w Warszawie i to tam, w maju 1903 roku, doszło do niebezpiecznej sytuacji. W gazecie "Nowa Reforma", 21 maja 1903, ukazała się wzmianka o takiej treści:

Dr medycyny Melania Lipińska, specjalistka chorób nerwowych i kobiecych, w ostatnich czasach cierpiała na silny rozstrój nerwowy. Rozstrój ten z dnia na dzień się powiększał, tak, że zmuszona była oddać się kuracji psychiatry szpitala Ujazdowskiego dra E. Korniłowicza. Po konsultacji lekarze orzekli, że należy dr Melanię Lipińską odesłać na kurację do szpitala dla obłąkanych w Tworkach. Miano ją tu ulokować, ale ciągle odwlekano wyjazd. Tymczasem rozstrój nerwowy zamienił się w obłąkanie. Onegdaj o godzinie 9 rano okazała się dr Lipińska na balkonie swego mieszkania (w oficynie przy ulicy Włodzimierskiej) w negliżu i chciała rzucić się na dół. Znajdujący się jednak w jej mieszkaniu dozorcy powstrzymali ją od tego. W dwie godziny później mieszkańcy domu ujrzeli na podwórzu kobietę w bieli, leżącą bez ruchu. Była to p. Lipińska, która upatrzywszy chwilę, w której dozorcy nie zwracali tak bacznej na nią uwagi, rzuciła się z drugiego piętra. Na szczęście pod balkonem znajdował się kwietnik i to było przyczyną, że dr Lipińska nie odniosła cięższych obrażeń. Telefonicznie zawezwano Pogotowie ratunkowe i dra Korniłowicza, który karetką odwiózł ją do szpitala św. Jana Bożego.

Dr Melania Lipińska: Przemierzyła cały świat

Dr Lipińska wróciła jednak do zawodu i była szanowanym ekspertem w dziedzinie medycyny. "Dziennik Powszechny" w styczniu 1910 roku zauważył, że podczas odczytu pt. "Higiena moralna", lekarka z Ostrołęki zauważyła, że "higiena fizyczna winna iść w parze z higieną moralną". Tego typu odczytów dr Lipińska dokonywała w wielu miastach. To meldunek ze Lwowa, z 1913 roku:

Bolonia, Bruksela, Kair, Nowy Jork, Paryż - zapraszano ją na wykłady na całym świecie. Poza granicami Polski często promowała swój kraj, opowiadając m.in. o polskich uzdrowiskach. W 1920 roku straciła wzrok, nie zaprzestała jednak pracy naukowej. Zmarła 27 czerwca 1933 roku w Katowicach. Pochowana została na katowickim cmentarzu przy ulicy Gliwickiej.

Dr Lipińska patronką ulicy w Ostrołęce?

O tym, by uhonorować dr Melanię Lipińską i nadać jej imię jednej z ostrołęckich ulic, wnioskowała niedawno Fundacja Splot Pamięci. Oprócz Melanii Lipińskiej, padły też inne propozycje potencjalnych patronek ulic.