Kolejny głos przeciwko podziałowi Mazowsza

Swój stanowczy sprzeciw wobec rządowych planów podziału Mazowsza wyraziło Mazowieckie Forum Terytorialne, w którym uczestniczył marszałek Adam Struzik.

Odpowiednie stanowisko przyjęto podczas XI posiedzenia Mazowieckiego Forum Terytorialnego, na którym zaapelowano o odstąpienie od planu podziału Województwa na dwie odrębne jednostki administracyjne (dwa województwa). Spotkanie ze względu na pandemię odbyło się zdalnie. W dyskusji zabrali głos m.in. Rektorzy Uczelni Wyższych. Przeciwko podziałowi Mazowsza wypowiedział się też radomski przedstawiciel Związku Pracodawców Warszawy i Mazowsza Lewiatan, mówiąc że obecny podział statystyczny jest w pełni wystarczający, jeśli chodzi o absorbcję środków unijnych i tylko taki podział (podział na jednostki NUTS 2 – Warszawski stołeczny i Mazowiecki regionalny – istnieje od 2018 r.) pozwala na pełne wykorzystanie wsparcia unijnego bez konieczności kosztownego podziału Mazowsza na dwa odrębne województwa.

Silne Mazowsze już mamy

Województwo mazowieckie jest w czołówce najsilniejszych gospodarczo regionów europejskich. Jest też liderem wśród polskich regionów. Głównym atutem Mazowsza jest największy wśród województw potencjał gospodarczy w kraju (wytwarzane ponad 23 proc. całościowego PKB), wysokie tempo rozwoju i wysokie nakłady na działalność w obszarze badań B+R. To region nowoczesny, który realizuje wiele programów i projektów.

Katastrofalne skutki podziału

• Ogromne Janosikowe i mniejsze wsparcie dla Mazowsza regionalnego. Rozdzielenie Mazowsza na dwa odrębne województwa doprowadzi do poważnych problemów z ich funkcjonowaniem. Centralna część Mazowsza (mającej wysokie dochody własne) będzie zmuszona wypłacać pozostałym województwom olbrzymią opłatę wyrównawczą, czyli tzw. „Janosikowe”. Wprawdzie oznacza to, że opłatę tę dostanie też Mazowsze regionalne, ale będzie to nieporównywalnie mniej środków finansowych, niż obecnie organy Samorządu Województwa Mazowieckiego przekazują na pokrycie wydatków związanych z utrzymaniem dróg, organizacją przewozów kolejowych, utrzymaniem instytucji kultury i szpitali, zlokalizowanych na terenie województwa.
• Powstanie rozległych obszarów „ubożenia” na terenie nowego województwa mazowieckiego i niewielkich obszarów zamożności, głównie na terenie metropolitarnym. Na Mazowsze bez metropolii warszawskiej przypadnie zaledwie 13 proc. dochodów z podatku CIT obecnego województwa.
• Większe wydatki na podwójną administrację rządową i samorządową. Powstaną dwa urzędy wojewódzkie, dwa urzędy marszałkowskie, dwa sejmiki, podwójne służby podległe wojewodzie i marszałkowi, takie jak inspekcja transportu drogowego, straż pożarna, inspekcja handlowa oraz inspekcja ochrony środowiska i inne.
• Ogromne zamieszanie instytucjonalne, kompetencyjne, własnościowe, finansowe, kadrowe itp., które spowodują opóźnienie w wielu dziedzinach, w tym w wykorzystaniu środków unijnych z perspektywy finansowej 2014–2020 oraz w procesie przygotowań do perspektywy 2021–2027.
• Po ewentualnym podzieleniu województwa, Mazowsze nie dostanie ani eurocenta więcej z budżetu europejskiego. Już teraz Mazowsze traktowane jest jako dwie jednostki statystyczne (zgodnie z NUTS-2): Warszawski stołeczny i Mazowiecki regionalny, co jest wystarczającym rozwiązaniem dla właściwej absorbcji środków unijnych. Podział administracyjny spowoduje nie tylko opóźnienia, ale również realną groźbę utraty środków, ponieważ przestaną obowiązywać opracowane do tej pory dokumenty i ustalenia wynegocjowane z Komisją Europejską, a zmiana granic spowoduje dezaktualizację strategii i dokumentów planistycznych.
• Dorobek Mazowsza zostanie zaprzepaszczony. Samorządy nowych województw będą dążyć siłą rzeczy do budowania własnych potencjałów i własnych marek.
• Brak środków na utrzymanie instytucji kultury, szpitali, dróg czy połączeń kolejowych. Środki te pochodziły z dochodów wytwarzanych w metropolii warszawskiej.
• Konieczność ponownego stworzenia dokumentów strategicznych i programowych. Dotyczy to też negocjacji z Komisją Europejską regionalnych programów operacyjnych. Zmianie będą musiały także ulec dokumenty w odniesieniu do rozwoju na poziomie gmin i powiatów, które były podstawą do ubiegania się przez samorządy lokalne o środki z funduszy europejskich.

Plany podziału bez konsultacji społecznych

Działania te są prowadzone przez stronę rządową bez jakichkolwiek konsultacji społecznych. Projekt ten nie był w żaden sposób konsultowany z mieszkańcami województwa mazowieckiego, Sejmikiem Województwa Mazowieckiego, a także innymi samorządami funkcjonującymi na terenie województwa mazowieckiego, naruszając zasadę Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego.

Projekt przeciwny Konstytucji RP

Według Konstytucji (art. 171 u.3) Sejm – na wniosek Prezesa Rady Ministrów – może rozwiązać organ stanowiący samorządu terytorialnego, jeżeli organ ten rażąco narusza Konstytucję lub ustawy. Rozwiązanie z innych przyczyn – politycznych? – jest jednoznaczne z łamaniem praworządności i samorządności.

O Mazowieckim Forum Terytorialnym

Forum powstało w roku 2013 i jest organem opiniodawczo-doradczym Zarządu Województwa Mazowieckiego w sprawach planowania i monitorowania rozwoju regionu. MFT skupia przedstawicieli najważniejszych w regionie partnerów społecznych i gospodarczych, m.in. uczelni wyższych, instytucji naukowych, klastrów, organizacji przedsiębiorców, związków zawodowych, organizacji pozarządowych, a także administracji rządowej i samorządowej. Forum umożliwia wymianę wiedzy, doświadczeń i informacji oraz dyskusję przedstawicieli najważniejszych mazowieckich instytucji nad rozwojem województwa mazowieckiego.