Jedno rondo, dwie propozycje patronów. Rozstrzygnięcie jeszcze we wrześniu

Aleksander Bednarczyk "Adam" czy Janusz Kusociński? Kto będzie patronem ronda u zbiegu ulic Ostrowskiej, Przemysłowej i Żołnierzy Armii Krajowej? Propozycje są dwie, a wybór może być tylko jeden. Dokonają go radni na najbliższej sesji rady miasta.

19 grudnia 2019 roku do Rady Miasta Ostrołęki wpłynęła petycja Stowarzyszenie Historii Ziemi Ostrołęckiej im. kpt. Aleksandra Bednarczyka "Adama". Petycja została poparta 377 podpisami mieszkańców. Wnoszący petycję wnioskują o nadanie nazwy rondu, łączącemu ulicę Ostrowską, Przemysłową i Żołnierzy Armii Krajowej, imienia kpt. Aleksandra Bednarczyka "Adama".

Z kolei 10 marca 2020 roku do Prezydenta Miasta Ostrołęki wpłynął wniosek Młodzieżowej Rady Miasta Ostrołęki z prośbą o przygotowanie i przekazanie do Rady Miasta Ostrołęki projektu uchwały w sprawie ustalenia nazwy ronda w mieście Ostrołęka. We wniosku MRM zaproponowała aby rondo u zbiegu ulic Ostrowskiej, Przemysłowej i Żołnierzy Armii Krajowej nosiło nazwę im. Janusza Kusocińskiego. Do wniosku została załączona lista poparcia dla inicjatywy (620 podpisów mieszkańców).

Podczas najbliższej sesji rady miasta dojdzie więc do sytuacji bez precedensu. Radni będą głosować nad... dwiema propozycjami nazwy ronda. Która z nich zyska większe poparcie? Przekonamy się już 24 września, kiedy to zaplanowano obrady. Poniżej sylwetki obu potencjalnych patronów ronda zamieszczone w projektach uchwał.

Aleksander Bednarczyk "Adam"

Kapitan Aleksander Bednarczyk „Adam” to jeden z najwybitniejszych bohaterów walki o niepodległość Polski z terenu Ziemi Ostrołęckiej, kpt. Aleksander Bednarczyk „Adam”, urodził się 21 sierpnia 1913 r. w Rzekuniu, w wielodzietnej rodzinie rolników Adama i Emilii z domu Nawrockiej (miał pięciu braci i jedną siostrę).

Ukończył podchorążówkę rezerwy piechoty, otrzymując przydział do 33 pp „Strzelców Kurpiowskich” w Łomży. W styczniu 1937 awansowany do stopnia podporucznika rezerwy piechoty. Brał udział w wojnie obronnej 1939 w jednostkach Obrony Narodowej. Po zakończeniu kampanii wrześniowej powrócił na teren pow. Ostrołęka. Od maja 1940 był żołnierzem ZWZ, a następnie AK w Obwodzie Ostrołęka (krypt.: „Sęp”, „Jeleń”, „Gruszka”). W komendzie obwodu pełnił różne funkcje, najdłużej – szefa wyszkolenia. W czerwcu 1944 został wyznaczony dodatkowo na stanowisko komendanta II „Ośrodka walki”. Uczestniczył w akcji „Burza” w szeregach 5 pułku (spieszonych) AK. W październiku 1944 jego kwatera we wsi Brzozowa została wykryta przez Niemców, a on sam aresztowany razem z dwoma współpracownikami. Przewieziono go do obozu karnego w Działdowie, gdzie sąd wojskowy z Ciechanowa skazał go na karę śmierci przez ścięcie toporem. Wyrok miał być wykonany w obozie koncentracyjnym w Stutthof, jednak w trzeciej dekadzie grudnia 1944 ponownie przewieziono go do Działdowa w celu wznowienia śledztwa. Podczas ewakuacji obozu w styczniu 1945 uciekł i powrócił do pracy konspiracyjnej. W listopadzie został awansowany do stopnia porucznika. W lutym 1945 mianowano go na stanowisko komendanta poakowskiej organizacji AKO w Obwodzie Ostrołęka. Od września 1945 kierował Obwodem Zrzeszenia WiN Ostrołęka (krypt. „Dorota”).

Od sierpnia 1946 pełnił również obowiązki prezesa (inspektora) Inspektoratu Mazowieckiego WiN obejmującego powiaty (obwody): Ostrołęka, Zambrów i Ostrów Mazowiecka oraz częściowo Radzymin i Węgrów. Jesienią 1946 za pośrednictwem Komendy Obwodu Ostrów Mazowiecka podporządkował sobie pozostałości organizacji poakowskiej – ROAK – w pow. Pułtusk, tworząc na ich bazie nową strukturę – Obwód Pułtusk WiN (krypt. „Paulina). 1 czerwca 1946 awansowany do stopnia kapitana. W okresie służby w szeregach ZWZ-AKAKO-WiN odznaczony Krzyżem Virtuti Militari V kl., Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami i Krzyżem Walecznych.

Był jednym z najwybitniejszych organizatorów ruchu niepodległościowego na Ziemi Ostrołęckiej. W nocy z 19 na 20 grudnia 1946 został otoczony przez grupę operacyjną UB z Ostrołęki na kwaterze znajdującej się w gospodarstwie Czesława Kruczyka we wsi Gnaty (gm. Lelis). Poległ śmiercią żołnierską od kul funkcjonariuszy UB.

Janusz Kusociński

Janusz Tadeusz Kusociński, pseudonim „Kusy” urodził się 15 stycznia 1907 roku w Warszawie. Dzieciństwo spędził w Ołtarzewie, gdzie jego ojciec Klemens – urzędnik kolejowy, posiadał małe gospodarstwo rolne. Janusz miał dwóch braci oraz trzy siostry. Najstarszy z braci Zygmunt zginął podczas I wojny światowej, prawdopodobnie we Francji. Drugi brat Tadeusz, zginął podczas wojny polsko-bolszewickiej pod Zamościem w 1920 roku. Jego najmłodsza i zarazem ukochana siostra zmarła w 1929 roku.

Janusz Kusociński to polski lekkoatleta, złoty medalista olimpijski z Los Angeles w biegu na 10 000 m, srebrny medalista pierwszych mistrzostw Europy na dystansie 5000 m. Wielokrotny mistrz oraz rekordzista Polski w biegach średnich i długich. Sport zaczął amatorsko uprawiać od 1925 roku. Początkowo jako piłkarz, a później biegacz w Robotniczym Klubie Sportowym Sarmata w Warszawie. Jego kariera biegacza rozpoczęła się zupełnie przypadkowo, kiedy na zawodach zorganizowanych z okazji święta robotniczego zabrakło jednego zawodnika do sztafety. Zaproponowano udział Kusocińskiemu, a ten wyraził zgodę i jego drużyna wygrała. Jako zawodnik bieganie rozpoczął w Sarmacie w 1926 w biegach na 800 i 1500 m. Był wielokrotnym mistrzem i rekordzistą Polski w biegach średnich i długodystansowych. Opracował własną metodę treningu długodystansowego tzw. interwałową. Pierwszym i jedynym trenerem Kusocińskiego był Estończyk Aleksander Klumberg. Intensywny trening zaaplikowany przez Klumberga i znaczny wkład pracy Kusocińskiego przyniosły rezultaty. W 1928 został mistrzem Polski. W 1929 przeszedł z „Sarmaty” do KS „Warszawianka” i z tym klubem był związany do 1939. Obok Stanisławy Walasiewiczówny był najpopularniejszym sportowcem Polski międzywojennej, również popularną postacią w warszawskich salonach. Czynnie uprawiał sport do wybuchu wojny w 1939. W Polsce jego największym rywalem był Józef Noji. Jego największym osiągnięciem sportowym było zdobycie złotego medalu na igrzyskach olimpijskich w Los Angeles w 1932 roku, gdzie w biegu na 10 000 metrów pokonał czołówkę światowych biegaczy, m.in. Finów Lauriego Virtanena i Volmari Iso-Hollo.

W 1931 został wybrany laureatem „Przeglądu Sportowego” na najlepszego sportowca roku. Po dłuższej przerwie zdał eksternistycznie maturę i w 1937 otrzymał świadectwo dojrzałości. W 1938 został absolwentem CIWF w Warszawie. Po ukończeniu studiów pracował jako nauczyciel wychowania fizycznego, trener, dziennikarz. Był redaktorem naczelnym „Kuriera Sportowego”.

Jako kapral z cenzusem ochotniczo zgłosił się w kampanii wrześniowej do wojska i został wcielony do kompanii karabinów maszynowych II batalionu 360 Pułku Piechoty. Walczył w obronie stolicy, dwukrotnie ranny m.in. 25 września w obronie Fortu Czerniaków przy ulicy Powsińskiej. 28 września 1939 został odznaczony Krzyżem Walecznych z rozkazu gen. Juliusza Rómmla. W czasie okupacji pracował jako kelner w barze „Pod kogutem” przy ul. Jasnej, zwanej Gospodą Sportowców. Zaangażował się wówczas w działalność niepodległościową, dostarczając tajną podziemną prasę gościom lokalu, w którym pracował.

Wśród sportowców zamierzał zorganizować komórkę Związku Walki Zbrojnej. Był członkiem podziemnej Organizacji Wojskowej „Wilki”, działał pod pseudonimem "Prawdzic". Po jej dekonspiracji (denuncjacji przez Niemca Szymona Wiktorowicza) 26 marca 1940 został aresztowany przez Gestapo w bramie domu przy ul. Noakowskiego 16, w którym mieszkał. Uwięziony początkowo w więzieniu mokotowskim, następnie w siedzibie Gestapo przy al. Szucha 25. W czasie przesłuchań był torturowany w celu wymuszenia zeznań. W dniach 20–21 czerwca 1940 roku został wywieziony z Pawiaka transportem do Palmir pod Warszawą. Został rozstrzelany przez Niemców w pobliżu Palmir, w Puszczy Kampinoskiej, w ramach akcji AB, mającej na celu eksterminację polskiej inteligencji. Razem z nim rozstrzelano m.in. Macieja Rataja, marszałka Sejmu w II Rzeczypospolitej, Tomasza Stankiewicza, kolarza, wicemistrza olimpijskiego z igrzysk w Paryżu w 1924 w kolarstwie (4000 m na torze drużynowo), Mieczysława Niedziałkowskiego, członka ponadpartyjnego Komitetu Obywatelskiego przy Dowództwie Obrony Warszawy, Feliksa Żubera, lekkoatletę, uczestnika igrzysk olimpijskich w Amsterdamie w 1928.

12 sierpnia 2009 „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za osiągnięcia sportowe w dziedzinie lekkoatletyki” został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.