Dzięki archiwum Instytutu Pamięci Narodowej odtworzyć można losy wojenne wielu Polaków. Udało się to już w przypadku pięciu milionów naszych rodaków, w tym ponad 700 ostrołęczan i wielu mieszkańców powiatu ostrołęckiego. Podstawowym celem programu „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945” jest ustalenie imiennej listy obywateli II RP, którzy zostali poddani wszelkiego rodzaju represjom ze strony okupanta niemieckiego w latach 1939-1945. Gigantyczna baza dostępna jest w sieci.
Straty.pl, czyli wielka baza ofiar i represjonowanych
- Z inicjatywą uruchomienia programu „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945” wystąpił w 2006 roku Instytut Pamięci Narodowej wspólnie z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ośrodkiem „KARTA” - czytamy na stronie straty.pl. Szeroko zakrojona współpraca z różnymi instytucjami pozwoliła na odnalezienie dokumentów potwierdzających losy wojenne ponad pięciu milionów Polaków.
Baza "Strat" to indeks ofiar i osób represjonowanych. Przy sylwetce każdej osoby, która padła ofiarą niemieckiej agresji na Polskę, można znaleźć podstawowe informacje: imię i nazwisko, imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia czy datę śmierci. Do tego informacje o prześladowaniach (praca przymusowa, obóz jeniecki/koncentracyjny itd.) oraz źródło przechowywania dokumentów potwierdzających te dane.
"Straty" nie przechowują bowiem dokumentów - sporo z nich znajduje się w muzeach, fundacjach czy instytucjach, takich jak Polski Czerwony Krzyż. PCK na wniosek osoby zainteresowanej z rodziny udziela informacji o zgromadzonych dokumentach, udostępnia też skany lub kopie materiałów.
Ostrołęczanie w II wojnie światowej. Można poznać ich losy
Baza straty.pl pozwala wyszukiwać po lokalizacji. Obecnie wyszukać można ponad 700 osób urodzonych w Ostrołęce (pisane jako "Ostrołęka" lub "Ostrolenka"), które w czasie II wojny światowej były poszkodowane przez niemieckich najeźdźców. To rozstrzelani w egzekucjach, jeńcy wojenni czy skierowani do prac przymusowych w trzeciej rzeszy. Wśród setek skierowanych na prace przymusowe, jeńców wojennych czy osadzonych w obozach koncentracyjnych, znajdziemy wiele interesujących historii osób pochodzących z Ostrołęki.
Przykładowo, urodzony w naszym mieście 15 maja 1912 r. Mieczysław Han był uczestnikiem walk w kampanii włoskiej. Poległ 14 sierpnia 1944 roku. Jego grób jest jednym z 1112 na polskim cmentarzu wojennym w Loretto. Znajdziemy też historie innych ostrołęczan walczących w armiach alianckich, przykł. Zygmunt Kazimierczyk (ur. 1920), który poległ w 1942 r. w Kitab w Uzbekistanie czy Jan Kubowski (ur. 1898), pochowany na cmentarzu w szkockim Perth (poległ w 1943 r.).
Ciekawy życiorys ma Stanisław Gosiewski, ur. 24.04.1922 r. w Ostrołęce. Był lotnikiem, przydzielono go do 300 Dywizjonu Bombowego „Ziemi Mazowieckiej" do bazy w Hemswell. 15 stycznia 1943 r. wystartował samolotem Vickers Wellington do lotu bojowego na bombardowanie Lorientu. Samolot został zestrzelony do morza.
Są też dane licznych Powstańców Warszawskich. Przykładowo, Edward Rudnicki ps. "Rudzio", urodził się w Ostrołęce 1 marca 1910 r. Poległ drugiego dnia Powstania Warszawskiego (02.08.1944), w starciu pod Boernerowem, gdzie polscy żołnierze zostali zaskoczeni i rozbici.
To oczywiście tylko kilka z kilkuset historii ludzi urodzonych w Ostrołęce, którzy walczyli przeciwko niemieckiemu okupantowi. Baza straty.pl pozwoliła już odnaleźć wiele informacji dotyczących losów wojennych przodków. Może znajdziecie tam swoje rodziny?