Czym jest kapitał początkowy? Zadbaj o wyższą emeryturę

Im jest się starszym, tym większy wpływ na wysokość emerytury będzie miał tzw. kapitał początkowy. O jego naliczenie należy zadbać już teraz - z każdym rokiem może okazać się to trudniejsze.

Przypomnijmy, że ZUS oblicza kapitał początkowy na podstawie wniosku osoby zainteresowanej zgłoszonego odrębnie lub wraz z wnioskiem o emeryturę. Dotyczy on naszych zarobków sprzed 1999 r., czyli sprzed roku wprowadzenia reformy emerytalnej, która zmieniła zasady obliczania emerytur.  Lepiej jednak nie czekać z jego złożeniem do osiągnięcia wieku emerytalnego. Wiele zakładów pracy zostało zlikwidowanych lub przekształconych, a zatem zbędna zwłoka może uniemożliwić lub utrudnić uzyskanie wymaganych dokumentów (szczególnie zaświadczeń o wysokości zarobków) z byłych, nieistniejących zakładów pracy i odnalezienie miejsca ich przechowywania.

Likwidacja pracodawcy

W dokumentację, która potrzebna jest do obliczenia kapitału początkowego, powinien zaopatrzyć nas dawny pracodawca. Co jednak ze zlikwidowanymi zakładami pracy? W latach 90-tych przekształcenia gospodarcze wpłynęły przecież na zamknięcie wielu przedsiębiorstw. Dokumentację osobową i płacową pracowników mógł wtedy przejąć następca prawny, ale także organ założycielski lub organ nadrzędny.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych opracował (na podstawie informacji z urzędów wojewódzkich, ministerstw, urzędów centralnych i archiwów państwowych) „Bazę zlikwidowanych lub przekształconych zakładów pracy”. Zawiera ona ich alfabetyczny spis, w którym znaleźć można informację dot. obecnego miejsca przechowywania dokumentacji osobowej i płacowej byłych pracowników. W spisie tym zamieszczone są różne jednostki organizacyjne: przedsiębiorstwa, organizacje związkowe i partyjne, spółdzielnie, PGR i inne. Jest dostępny do wglądu w każdym organie rentowym, jak również na stronie internetowej ZUS.

Pomocy można szukać także w Archiwum Dokumentacji Osobowej i Płacowej w Milanówku. Prowadzi ono największą w Polsce bazę danych o miejscach przechowywania tego typu dokumentacji. Ponadto o pomoc w uzyskaniu informacji można zwrócić się do właściwego terytorialnie archiwum państwowego. W Płocku archiwum mieści się przy ul. Kazimierza Wielkiego 9b (e-mail: sekretariat@plock.ap.gov.pl).

Czym jest kapitał początkowy?

Od 1999 r. ZUS zapisuje składki na ubezpieczenie emerytalne każdej osobie podlegającej ubezpieczeniom społecznym na indywidualnym koncie ubezpieczonego. Konta te nie były jednak prowadzone przed tą datą. Z tego względu osobom urodzonym po 1948 r. za okresy pracy (ubezpieczenia) przypadające przed 1999 r. odtwarzane są teoretyczne składki na ubezpieczenie społeczne, które nazywamy kapitałem początkowym.

W myśl obecnych przepisów podstawą obliczenia emerytury jest suma kwot zwaloryzowanego kapitału początkowego (czyli dot. naszych zarobków sprzed 1999 r.) i zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne (czyli tego, co odłożyliśmy poprzez składki po 1999 r.).