W związku z wykryciem wirusa polio w ściekach komunalnych w Warszawie i Rzeszowie, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrołęce wydał komunikat ostrzegawczy dotyczący choroby poliomyelitis, znanej również jako choroba Heinego-Medina.
Poliomyelitis (nagminne porażenie dziecięce, choroba Heinego-Medina, ostre zapalenie rogów rdzenia kręgowego) jest wysoce zakaźną chorobą wywoływaną przez wirusy z rodzaju enterowirusów.
Jest to choroba „brudnych rąk" — zakażenia szerzą się głównie poprzez bezpośredni kontakt z zakażonym człowiekiem, kontakt ze skażonymi przedmiotami, spożywanie skażonych pokarmów, w wyniku nieprzestrzegania zasad higieny. Wirusy dostają się do organizmu przez usta lub nos. Następnie namnażają się w jelitach i przedostają się do krwi, która przenosi je do innych części ciała. Możliwe jest też przeniesienie zakażenia drogą kropelkową.
Wirusy mogą uszkodzić układ nerwowy prowadząc do niedowładu lub porażenia mięśni. Zachorować może każdy, kto nie był zaszczepiony, niezależnie od wieku.
Najskuteczniejszą profilaktyką poliomyelitis są szczepienia ochronne oraz przestrzeganie zasad higieny.
W Polsce zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych wszystkim dzieciom podawane są cztery dawki szczepionki inaktywowanej (IPV) przeciwko poliomyelitis.
- 3 dawki szczepionki do 2 roku życia: w 3-4 miesiącu życia, w 5-6 miesiącu życia oraz 16-18 miesiącu życia
- 1 dawka przypominająca w 6 roku życia.
Po pełnym cyklu szczepień, przewidzianych w programie szczepień ochronnych, odporność na zachorowanie utrzymuje się do końca życia.
Polska jest wolna od poliomyelitis, ale ryzyko zachorowań pozostaje wciąż wysokie, gdyż odnotowywane są na świecie przypadki tej choroby.
Gwarancją bezpieczeństwa epidemiologicznego jest poziom zaszczepienia społeczeństwa na poziomie od 90 do 95 procent. Obecnie poziom ten niebezpiecznie zbliża się do granicy bezpieczeństwa, ponieważ od kilku lat obserwujemy stały spadek odsetka dzieci w 3 reż. zaszczepionych przeciwko poliomyelitis.
W Polsce prowadzony jest ciągły nadzór nad przypadkami porażeń wiotkich oraz badania ścieków komunalnych pod kątem występowania wirusów poliomyelitis. Osoby chore lub bezobjawowi nosiciele wydalają wirusa ze stolcem, dlatego badania ścieków stanowią czuły system wczesnego ostrzegania o zagrożeniach.
W ostatnich miesiącach potwierdzono wykrycie wirusa w ściekach komunalnych w Warszawie. Podobne wydarzenia miały miejsce od połowy września 2024r. w Hiszpanii, Niemczech, Wielkiej Brytanii oraz Finlandii. W grudniu 2024 r. potwierdzono kolejne wykrycie zmutowanego wirusa polio typu 2 w próbce ścieków komunalnych w Rzeszowie.