Nowe eksponaty trafiły do ostrołęckiego muzeum [ZDJĘCIA]

W lipcu zbiory Muzeum Kultury Kurpiowskiej wzbogaciły się m.in. o trzy prace, wykonane przez artystów, byłych żołnierzy uczestników bitew 1831 roku.

Należą do nich: Portret mężczyzny i  Dziewczyna nad morzem autorstwa Teofila Kwiatkowskiego (1809-1891) oraz Portret kobiety wykonany przez Karola Malankiewicza (1802-1877). Nabyte prace stanowią początek kolekcji sztuki, w skład której wejdą prace artystów-żołnierzy 1831 roku tworzących na Wielkiej Emigracji. Oprócz nich muzeum posiada bogaty zbiór grafik o tematyce batalistycznej oraz portretów uczestników wydarzeń z lat 1830-1831.

Pochodzący z Mazowsza Teofil Kwiatkowski odbył studia malarskie w Oddziale Sztuk Pięknych Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Gdy wybuchło powstanie listopadowe wstąpił do akademickiej gwardii honorowej, był adiutantem gen. Józefa Chłopickiego. Pod koniec lutego 1831 roku zaczął służbę żołnierza w 4 Pułku Piechoty Liniowej, słynnych „Czwartakach”. Przeszedł z pułkiem szlak bojowy, bił się m.in. pod Ostrołęką 26 maja. W bitwie ostrołęckiej brał udział również podporucznik Karol Malankiewicz (1802-1877) z 8 Pułku Piechoty Liniowej, który w powstaniu dosłużył się rangi kapitana. Jego prace od kilkunastu lat kolekcjonuje muzeum w Ostrołęce (w 2005 roku zakupiono obraz Bitwa pod Ostrołęką, a na początku 2017 roku Scenę batalistyczną).

Po upadku powstania listopadowego, 5 października 1831 roku, obaj artyści-żołnierze udali się na emigrację wraz z gen. Maciejem Rybińskim i rzeszą żołnierzy i oficerów. Na zachód Europy wyemigrowało wówczas ponad stu żołnierzy-artystów. W ogromnej większości ich twórczość nie jest znana, w takim stopniu jak np. Teofila Kwiatkowskiego, który wszedł do grona najbardziej uznanych malarzy emigracyjnych.

Zarówno Kwiatkowski, jak i Malankiewicz osiedli we Francji, zmieniając co pewien czas miejsce pobytu, którym były m.in. Awinion, Paryż, Awalon. Poślubili Francuzki. Próbowali odnaleźć się w innej, trudnej dla nich, rzeczywistości, na jaką zostali skazani do końca życia. Politycznie związani byli z obozem Hotelu Lambert. Kwiatkowski utrzymywał bliższe kontakty z rodziną Adama Jerzego Czartoryskiego, ponadto był przyjacielem Fryderyka Chopina i Teofila Lenartowicza, portretował Adama Mickiewicza. Na emigracji obaj malarze doskonalili warsztat u boku znanych artystów; Kwiatkowski m.in. u Léona Cognieta, a Malankiewicz u Antoineʼa Grosa czy Paula Delarocheʼa. Obaj, jako nieliczni z grona malarzy – uczestników powstania listopadowego, wystawiali na Paryskim salonie, Kwiatkowski częściej, Malankiewicz zaś dwukrotnie.

Dzięki kolekcji, której tematyka wychodzi często poza przedstawienia scen bitewnych, pozostajemy w bliskości z uczestnikami wydarzeń 1831 roku poprzez obcowanie z ich pracami. Nowo nabyte obiekty stanowią interesujący jej początek.

Pozyskanie prac Teofila Kwiatkowskiego i Karola Malankiewicza było możliwe dzięki dotacji Samorządu Województwa Mazowieckiego, który sfinansował zakup.

źródło: Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce